Doğru Tampon Kullanımı

TAMPON HAKKINDA MERAK EDİLENLERİ ASSOC. PROF. DR. GÖKÇEN ERDOĞAN YANITLADI

Diva Kliniği’nin kurucusu olan Assoc. Prof. Dr. Gökçen Erdoğan, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olmuş ve ihtisasını Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı’nda tamamlamıştır. Yakın Doğu Üniversitesi'nde kadın hastalıkları üzerine dersler veren Erdoğan, jinekoloji alanında farklı akademik çalışmaların editörlüğünü üstlenmiştir. Assoc. Prof. Dr. Gökçen Erdoğan, kadın sağlığında önemli bir yere sahip olan tampon kullanımı hakkında aklına takılan soruları cevapladı.

1. Tamponu ne sıklıkta değiştirmem gerekiyor?
   
   Tampon kullanımında en dikkat edilmesi gereken husus, onu doğru sıklıkla değiştirmektir. Bir hijyen aracı kullanırken hijyen kurallarını esnetmemeyi öneririz. Bir tampon için ortalama kullanım süresi 4 ila 8 saattir. En kötü koşullarda dahi 8 saati aşmamak son derece önemlidir. Ancak genel önerimiz bu süreyi 4 saatle sınırlamaktır. Elbette bedeninizi dinlediğinizde doğru süreyi siz bulursunuz ve saat başı da değiştirebilirsiniz.
   
   
2. Değiştiremediğim 4 saatten uzun kalan tampon yüzünden sağlık sorunu yaşayabilir miyim?
   
   Kullanım süresini aşmamak oldukça önemlidir çünkü eğer bir tamponu 4 saatten uzun bir süre boyunca değiştiremezseniz, toksik şok sendromu riski artabilir. Toksik şok sendromu, bakterilerin ürettiği toksinlerin kan dolaşımına karışması sonucu meydana gelir. TSS'nin belirtileri şunlar olabilir: Yüksek ateş, şiddetli halsizlik ve yorgunluk, baş dönmesi, ishal, kas ağrıları, kusma, deride döküntü veya kızarıklık. Nadir bir durumdur, ancak ciddi olabilir. Bu nedenle, tamponları önerilen süre boyunca değiştirmek önemlidir. Hayatın her alanında her şeyin bir son kullanım süresi var ve onu aşmak zarar getirebiliyor, değil mi? Bu belirtilerle karşılaşırsanız paniklemeyin ve mutlaka bir hekime ya da sağlık kuruluşuna başvurun.
   
   
3. Reglnin son günlerinde de tampon kullanılabilir mi?
   
   Tampon kullanımına reglin ilk günü başlamak zorunluluğu yoktur. İhtiyaca bağlı olarak son günlerinde de kullanabilirsiniz. Öyle bir durumda; kanama miktarınıza bağlı olarak daha düşük emiciliğe sahip tamponları tercih etmek iyi bir fikir olabilir. Ayrıca, tamponun düzenli aralıklarla değiştirilmesi, kanama az olsa da gereklidir.
   
   
4. Hareketli bir hayatı olan ve düzenli spor yapan biri olarak tampon kullanabilir miyim?
   
   Tampon kullanımında, kısıtlı hareketleri olanlar daha az tedirginken hareketli hayatı olan ve düzenli spor yapanlar daha çekimser ve tedirgindirler. Oysa doğru tampon çeşidi ve doğru uygulamayla, tampon kullanımı onlar için de uygundur. Ekstra korumalı tamponlar, spor yapanlarda diğer tamponlara göre daha efektiftirler. Tamponun değişme sıklığı ise yine hassas bir konudur ve hareket de fazla olduğundan kişi, bedenini dinleyerek değişim sıklığını ayarlayabilir.
   
   
5. Mini, normal ve süper boy tercihi nasıl yapılmalı?
   
   Tampon kullanımında açıklığa kavuşturulmasını istediğimiz bir başka konuda, hangi boy tampon tercih edilmesi gerektiğidir. Eğer ilk defa tampon kullanacaksanız veya boyut seçiminden emin değilseniz, farklı boyutları deneyerek hangisinin sizin için en iyi olduğunu bulabilirsiniz. Çünkü her vücut farklı olduğundan deneme-yanılma yöntemiyle en iyi sonucu elde etmek daha doğrudur.
   
   Mini: Hafif kan akışı için uygundur veya reglinizin başlangıcında veya sonunda kullanabilirsiniz. İlk defa tampon kullanıyorsanız veya deneyimli bir kullanıcı değilseniz, daha küçük boyutları tercih edebilirsiniz.
   
   Normal: Orta düzeyde regl akışı için uygun olan bu boyut, genellikle regl döneminizin ortasında kullanılır.
   
   Süper: Yoğun regl akışı dönemlerinde kullanmak için uygundur. Geceleri veya gün boyu dışarıda olduğunuzda ekstra koruma sağlayabilir.
   
   Yani Boyut seçimini belirlerken; kan akışınızın genel düzeyi (hafif, orta, yoğun), adet döneminizin farklı günlerine göre değişen akış miktarı, kendi rahatınız ve deneyiminiz önemlidir.
   
   
6. Aplikatörlü tamponun farkı nedir? Aplikatörlü tamponu kimlerin kullanmasını önerirsiniz?
   
   Tamponlar kullanıcılarının özelliklerine göre farklı çeşitlerde seçilebilmektedir. Ancak içlerinde en yüksek kullanım kolaylığı sağlayan çeşit aplikatörlü tampondur. Aplikatörlü tamponlar, geleneksel tamponlara kıyasla uygulama sürecini daha kolay ve rahat hale getiren bir tasarıma sahiptir. Uygulama kolaylığı ve konfor odaklı bakınca bir hekim olarak kesinlikle öneririm. Uygulama kolaylığından kastımız; aplikatörün, tamponun vajinaya yerleştirilmesini daha hassas ve rahat bir şekilde yapılmasına yardımcı olmasıdır.Aplikatörlü tasarım, ellerin tampona temasını en aza indirerek daha hijyenik bir uygulama sağlar. Konfordan kastımız ise; aplikatörün, tamponun doğru yerleştirilmesini desteklemesi ve rahatsızlık hissini azaltmasıdır. Uygulama rahatlığı, konfor ve hijyen, bu üç açıdan da aplikatörlü tampon geçer not alır.
   
   
7. Tampon kullanarak denize/havuza girilir mi?
   
   Tampon kullanımının en yaygın olduğu dönemler, güneş deniz sezonudur. Tamponla denize/havuza girilebiliyor olması, regl döngüsünde de tatil yapabilmeyi mümkün kılmaktadır. Doğru yerleştirilmiş tampon, vajinada olduğu için suya girildiğinde suyun emilmesini engeller ve suyun içeri girmesini önler. Aynı zamanda kanamayı da bloke eder. Deniz veya havuzda rahatlıkla zaman geçirilir. Ama tamponu suya girmeden hemen önce veya hemen sonra değişmesinin önemli olduğunu da hatırlatmak gerekir.
   
   
8. Tampon kanı içinde mi tutuyor?
   
   Tamponlar kanı içine çekerek emer ve vajina dışında tutar. Tamponun içindeki emicilik malzemesi, kanı emerek ve sızmasını engelleyerek dışarıda tutar. Bu şekilde, kanın dışarı çıkmasını önler ve koruma sağlar. Kan akar ancak dışarı, tampon tarafından daha sonra atılmak üzere bir süre tutulur; böyle özetleyebiliriz.
   
   
9. Genital bölge içinde kalma gibi bir riski var mıdır? / Tampon ipinin kopma olasılığı var mı?
   
   Tampon kullanımına dair kaygılardan hatta korkulardan biri; genital bölgede içerde kalma veya tampon ipinin kopması riskidir. Bu gibi riskler vardır ama çok düşüktür. Doğru şekilde yerleştirilirse vajinanın içinde rahatça durur ve genellikle kaymaz veya içerde kalma sorunu yaşanmaz. Tampon ipinin kopma olasılığı da düşüktür; çünkü tamponlar genellikle güvenli ve dayanıklı malzemelerden yapılır. Güvenilir markalardan tercih edildikleri sürece risk teşkil etmezler diyebilirim. Özel günlerde, yoğun spor ve antrenman dönemlerinde, deniz güneş sezonlarında hastalarıma da hep söylediğim üzere; tampon birinci seçenek olmalı, olağan adet döngüsüne müdahale eden yöntemler, tampon kullanmak mümkün değilse tercih edilmelidir. Tamponun olağan adet döngümüze müdahale etmemesi, cinsel sağlık açısından önemli bir artıdır.

Yazar: Assoc. Prof. Dr. Gökçen Erdoğan